نقش معادباوری در تربیت فردی از منظر آیات و روایات

نقش معادباوری در تربیت فردی از منظر آیات و روایات

زیبا رمضانی زیارانی

چکیده

       معاد به معنای بازگشت، در بردارنده اصولی چون وجود جهان و زنده شدن مردم پس از مرگ غیر از عالم مادی و همچنین حسابرسی به فضایل و رذایل اعمال آدمی است. اعتقاد به معاد و رستاخیز انسان، یکی از اصول اولیه آموزه های تربیتی همه ادیان الهی و از مهم ترین مبانی پذیرش اصول اسلام و حرکت در مسیر اعتقادات مهم دینی است. همچنین تربیت معادباوری در حوزه اعتقادی و اخلاقی و بخش وسیعی از معارف قرآن و مباحث روایی را در برگرفته است. این تربیت معادباوری فردی برخاسته از عوامل و انگیزه های متعددی است که برخی مهیا شدن سفر آخرت، ترس و غفلت از مرگ، برخی مکارم اخلاق و تهذیب نفس و اجتناب از اخلاق زشت و ترک تکبر از خدا و خلق است. آن چه در این مقاله ذکر شده است؛ آن دسته از معادباوری تربیتی است که یا مستقیما نشأت گرفته از باور به معاد و روز قیامت است و یا این که معادباوری مؤکد برخی از آنها است. در این نوشتار با تمسک به آیات نورانی قرآن کریم و تفاسیر؛ و مراجعه به روایات ائمه معصومین علیه السلام، تلاش شده است تا به تحلیل و بررسی معادباوری در تربیت اعتقادی و اخلاقی؛ و نقش کاربردی که ثمره آن در استوارسازی و مصونیت و رهایی از پوچ گرایی انسان در این جهان و کارهای پسندیده و وصیت کردن؛ عمل به تکلیف الهی را آسان می کند.آثار معاد در زندگی فردی عبارتند از: تهیه زاد و توشه، توبه و وصیت، غفلت و فراموش کردن مرگ و معاد، تعدیل علایق مادی و معنوی و همچنین شکرگذاری، فروتنی، طهارت وجود از هرگونه آلودگی، پرهیز از تخریب مواهب الهی، برقراری عدالت، دوری از جهل و آرامش و امیدواری از جمله آثار ارزشمندی است که در پرتو باور به معاد و زندگی اخروی به وجود می آید. گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر از طریق اسناد کتابخانه ای انجام پذیرفته و روش آن توصیفی است.

کلید واژه :تربیت فردی، معاد، معادباوری.